International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2018, Cil. 12(24) 253-271

Öğretmenlerin Öğretmeye Yönelik Metaforik Algıları

Seher Çetinkaya & Menekşe Eskici

ss. 253 - 271   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2018.147.14   |  Makale No: MANU-1803-20-0003.R1

Yayın tarihi: Temmuz 27, 2018  |   Okunma Sayısı: 307  |  İndirilme Sayısı: 847


Özet

Bu araştırmada öğretmenlerin öğretmeye yönelik metaforik algılarını belirlemek için nitel desen kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 2016-2017 eğitim öğretim yılında Kırklareli İli’nde görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel verileri “öğretme……..’ya benzer, çünkü…….” şeklindeki açık uçlu soru ile toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sürecinde ölçekleri doldurmaya gönüllü olan 517 öğretme ulaşılmıştır. Doldurulan anketler incelendiği zaman öğretmenlerin 338 geçerli metafor imgesi yazdığı görülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre öğretmenler tarafından üretilen öğretmeye yönelik 159 tane farklı metafor imgesi elde edilmiştir. Öğretmenlerin öğretme kavramına yönelik ürettikleri metafor imgelerinden en çok tercih edilenler frekans açısından incelendiğinde ışık (21), sanat (17), çiçek büyütmek (12), hayat (9), mum (9), rehberlik (9) güneş (8), bina inşa etmek (8), ağaç (8), tohum ekmek (8), toprak (7), deniz (7), fidan (6), hamur yoğurmak (6), su (5), çiçek (5), ayna (5) şeklinde olduğu tespit edilmiştir. Bunlar dışında kalan metafor imgelerinin ise 5 ve daha az frekansa sahiptirler.Bu araştırmada öğretmenlerin öğretmeyi metaforik olarak ise en çok ışığa, sanata,çiçek büyütmeye ve hayata benzettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin öğretmeye yönelik metaforik algıları benzetme nedenlerine göre gruplandığında sırasıyla «Çaba harcama süreci olarak öğretme», «Sonsuzluk süreci olarak öğretme», «Aydınlanma süreci olarak öğretme», «Yeni bir şey ortaya çıkarma süreci olarak öğretme», «Etkileşim süreci olarak öğretme», «Şekillendirme süreci olarak öğretme», «Bilgi aktarma süreci olarak öğretme» ve «Bireysel bir süreç olarak öğretme» şeklinde olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: Öğretmen, Öğretme, Metafor


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Cetinkaya, S. & Eskici, M. (2018). Öğretmenlerin Öğretmeye Yönelik Metaforik Algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(24), 253-271. doi: 10.29329/mjer.2018.147.14

Harvard
Cetinkaya, S. and Eskici, M. (2018). Öğretmenlerin Öğretmeye Yönelik Metaforik Algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(24), pp. 253-271.

Chicago 16th edition
Cetinkaya, Seher and Menekse Eskici (2018). "Öğretmenlerin Öğretmeye Yönelik Metaforik Algıları". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12 (24):253-271. doi:10.29329/mjer.2018.147.14.

Kaynakça
  1. Aktepe, V. (2005). Eğitimde bireyi tanımanın önemi. Gazi Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi , 6(2), 15-24. [Google Scholar]
  2. Altun, S. A. ve Apaydın, Ç. (2013). Kız ve Erkek Öğretmen Adaylarının “Eğitim” Kavramına İliskin Metaforik Algıları. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 19(3), 329-354. [Google Scholar]
  3. Anderson  L. W.  ve  Krathwohl,  D.  R.  (2010). Bloom’un  eğitim  hedefleri  ile  ilgili  sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi. Çev.: Durmuş Ali Özçelik. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  4. Ausubel,  D. P. (1963). The psychology of  Meaningful Verbal  Learning. New York: Gruneand Stralton [Google Scholar]
  5. Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1293-1322. [Google Scholar]
  6. Bayrak, N. ve Hırça, N. (2016). FATİH Projesi Hizmet içi Eğitimine Katılan Öğretmenlerin Tekno Pedagojik Öz yeterliklerinin  incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 95-111. [Google Scholar]
  7. Beyhan, Ö., Köksal, O. (2013). Learner  perceptions of building constructivist learning  environments in secondary schools. Journal of Educational and Instructional Studies. 3(2), 171-180. [Google Scholar]
  8. Bloom, Benjamin. S. (1995): İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme(Çev. D. Ali Özçelik), İstanbul: MEB Basımevi. [Google Scholar]
  9. Braxton, J. (Ed.). (2000). Reworking the student departure puzzle. Nashville: Vanderbilt University Press. [Google Scholar]
  10. Budak, Y., & Kula, S. S. (2017). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Algıları. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(2), 311-329. [Google Scholar]
  11. BulloughJr, R. V. & Stokes, D. K. (1994). Analyzing  personal teaching metaphors in preservice teacher education as means for encouraging professional development. American Educational Research Journal, 31(1), 197-224. [Google Scholar]
  12. Cabrera, A. F.,Burkum, K. R., & La Nasa, S. M. (2005). Pathwaysto a four-yeardegree: Determinants of transfer anddegreecompletion. InSeidman, A. (Ed.). College Student Retention: A Formula for Student Success. Westport, CT: ACE/Praeger. [Google Scholar]
  13. Candy, P. C. (1991). Self-Direction for Lifelong Learning. A Comprehensive Guide to The oryand Practice. Jossey-Bass, 350 Sansome Street, San Francisco, CA 94104-1310. [Google Scholar]
  14. Cerit, Y. (2008). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 3-13. [Google Scholar]
  15. Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev. Ed. Bütün, M. ve Demir, S. B.)Ankara: Siyasal Kitabevi. [Google Scholar]
  16. Çocuk, H.E; Yokuş, G. &Tanrıseven, I. (2015). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin öz-yeterlik ve metaforik algıları: mersin üniversitesi örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 12(32), 373-387. [Google Scholar]
  17. Day, C. (1999). Developing teachers: Thechallenges of life long learning. Psychology Press. [Google Scholar]
  18. Demirel, Ö. (1999). Planlamadan değerlendirmeye öğretme sanatı.  Ankara:Pegem-A Yayıncılık [Google Scholar]
  19. Ekiz,D. & Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458. [Google Scholar]
  20. Elling, S. R.,&Elling, T. W. (2000). The influence of work on college student development. NASPA journal, 37(2), 454-470. [Google Scholar]
  21. Eminoğlu Küçüktepe, S., Gürültü, E. (2014). Öğretmenlerin ‘Yapılandırmacı Öğretmen’ kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması örneği, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 282-305. [Google Scholar]
  22. Ersoy, F. (2016). Fenomenoloji. (Ed. Saban, A.,& Ersoy, A.) Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
  23. Eskici,M. (2017). Okul Yöneticilerinin Yapılandırmacı Yaklaşım Temel Alınarak Geliştirilen Öğretim Programlarının Uygulanmasına Yönelik Görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 16-32. DOI: 10.17679/inuefd.323373. [Google Scholar]
  24. Evers, F. T.,Rush, J. C., &Berdrow, I. (1998). TheBases of Competence. Skills for Life long Learning and Employability. Jossey-Bass Publishers, 350 Sansome Street, San Francisco, CA 94104. [Google Scholar]
  25. Fer, S. (2009). Öğretim Tasarımı. Anı Yayıncılık, Ankara. [Google Scholar]
  26. Fidan N. K. & Duman, T. (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Yaklaşımın Gerektirdiği Niteliklere Sahip Olma Düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 143-159. [Google Scholar]
  27. Fidan, N. (1996). Eğitim psikolojisi okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Alkım Yayınevi. [Google Scholar]
  28. Glasser,  W.  (1993). TheQuality School Teacher. New York:  Harper Collins Publishers. [Google Scholar]
  29. Günbayı, İ.,& Yörük, T. (2014). Yönetici ve öğretmenlerin eğitimde FATİH projesinin uygulanma düzeyine ilişkin görüşleri (Antalya ili Murat paşa ilçesi örneği). Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 189-211. [Google Scholar]
  30. Güven,  B.  ve  Sözer,  M.  A.  (2007). “Öğretmen  Adaylarının  Öğretimin Bireyselleştirilmesine  İlişkin  Görüşleri’’. Hacettepe  Üniversitesi  Eğitim  Fakültesi Dergisi, 32, 89-99. [Google Scholar]
  31. Işık, Ö. (2014). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen, Öğretme Ve Öğrenme Kavramları İle İlgili Metaforik Algılarının Yapılandırmacı Yaklaşım Açısından İncelenmesi.  Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli. [Google Scholar]
  32. Karacaoğlu, C. (2009). Öğretmenlerin Sınıf İçi Yeterliklerine İlişkin Bir Araştırma (Ankara İli Örneği) Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 8 (30), 60-78. [Google Scholar]
  33. Kart, M. (2016). Pedagojik formasyon öğrencileri ile eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmen kavramına ilişkin metaforik algıları Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Denizli. [Google Scholar]
  34. Kayaduman , H.,Sırakaya , M. ve Seferoğlu , S. S. (2011). Eğitimde FATİH projesinin öğretmenlerin yeterlik durumları  açısından  incelenmesi. XIII. Akademik Bilişim Konferansı (AB11), 2-4 şubat 2011, İnönü Üniversitesi, Malatya. [Google Scholar]
  35. Kogan Page Limited, 120 Pentonville Rd.,London N1 9JN, England, United Kingdom.. [Google Scholar]
  36. Kövecses, Z. (2002). Metaphor: A practical introduction. New York: Oxford University. [Google Scholar]
  37. Kuh, G. D. ,Cruce, T. M. , Shoup, R., Kinzie, J. , &Gonyea, R. M. (2008). Unmasking the effects of student engagement on first-year college gradesand persistence. The journal of higher education, 79(5), 540-563. [Google Scholar]
  38. Longworth, N.,&Davies, W. K. (1996). Lifelong Learning: New Vision, New Implications, New Rolesfor  People, Organizations, Nations and Communities in the 21st Century.  [Google Scholar]
  39. Miles , M.B. and Huberman , A.M., (1994). Qualitativ edataanalysis. Thousand Oaks,CA: Sage. [Google Scholar]
  40. Morgan, H. (1997). Cognitivesty lesand clasroom learning. Westport, Conn: Praeger. [Google Scholar]
  41. Murray, K.,& McDonald, R. (1997). The disjunction between lecturers’ conceptions of teaching and their claim ededucational practice. Higher Education, 33, 331-349. [Google Scholar]
  42. Nikitina, L. & Furuoka, F. (2011). Revisiting metaphors for education: a student’sperspective. Asia Pacific Education Review, 12(2), 311-318. [Google Scholar]
  43. Ornstein, A. C. &Hankins, Francis P.  (1988):  Curriculum:  Foundations, Principles, and Theory. Englewood Cliffs ,NJ:  Prentice-Hall Publishers [Google Scholar]
  44. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü (2008). Öğretmen yeterlikleri: [Google Scholar]
  45. Öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Millî Eğitim [Google Scholar]
  46. Basımevi. [Google Scholar]
  47. Quale, A. (2002). The role of metaphor in scientificepist emology: A construc tivist perspective andconsequen cesfor science education. Scienceand Education, 11, 443-457. [Google Scholar]
  48. Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155. [Google Scholar]
  49. Saban, A. (2005). Öğrenme Öğretme Süreci Yeni Teori ve Yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.  [Google Scholar]
  50. Schmidt, L. J. (1992). Relationship between pupil controlid eology andt hequality of school life. Journal of Invitational Theory and Practice, 45, 889-896. [Google Scholar]
  51. Seven,  M.A.  ve  Engin, A. O. (2008). “Öğrenmeyi  Etkileyen Faktörler”,  Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2):189-212. [Google Scholar]
  52. Taşar, H. H. (2012). İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Mesleki Yeterlik Algılarının İncelenmesi (Adıyaman İli Örneği). Verimlilik Dergisi, 4, 67-77. [Google Scholar]
  53. Turan, M., Yıldırım, E. ve Tıkman, F. (2016). Öğretmen adaylarının eğitim ve bazı temel kavramlara ilişkin metaforik algıları. Education Sciences (NWSA), 11(5), 217-242. [Google Scholar]
  54. Turgut, Ü., Salar, R., Aksakallı, A. & Gürbüz, F. (2016). Bireysel Farklıkların Öğretim Sürecine Yansımasına Dair Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi: Nitel Bir Araştırma. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2). [Google Scholar]
  55. Wolf-Wendel, L., Ward, K. & Kinzie, J. (2009). A tangled web of terms: The over lapand unique contribution of involvement, engagement, and integration tounder standing college studentsuccess. Journal of College Student Development, 50(4), 407-428. [Google Scholar]
  56. Yıldızlı, H., Erdol, T. A., Baştuğ, M., & Bayram, K. (2018). Türkiye’de Öğretmen Kavramı Üzerine Yapılan Metafor Araştırmalarına Yönelik Bir Meta-Sentez Çalışması. EĞİTİM VE BİLİM, 43(193).1-43. [Google Scholar]
  57. Yılmaz, F., Göçen, S. & Yılmaz, F. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 151-164. [Google Scholar]