International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Cil. 13(30) 42-57

Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklarda Öz Düzenleme Becerisi ve Davranış Sorunları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Utku Beyazıt

ss. 42 - 57   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.3   |  Makale No: MANU-1903-17-0001.R1

Yayın tarihi: Aralık 24, 2019  |   Okunma Sayısı: 719  |  İndirilme Sayısı: 940


Özet

Bu çalışmada, okul öncesi dönemdeki çocuklarda öz düzenleme becerisi ve davranış sorunları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, Antalya il merkezinde bulunan, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı iki farklı okul öncesi eğitim kurumuna devam eden; 4-6 yaş grubu 66’sı kız ve 84’ü erkek toplam 150 çocuktan oluşmuştur. Çalışmada, çeşitli demografik bilgilerin elde edilmesi amacıyla öğretmenlere Öğretmen Bilgi Formu ve ebeveynlere de Ebeveyn Bilgi Formu uygulanmıştır. Çalışmada yer alan öğretmenlere ayrıca çalışmaya dahil edilen çocukların öz düzenleme becerilerinin değerlendirilmesi amacıyla 4-6 Yaş Çocuklarına Yönelik Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği (Öğretmen Formu) ve çocukların davranış sorunlarını değerlendirmek amacı ile de Okul Öncesi Davranış Sorunları Tarama Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma sonucunda Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği ile Okul Öncesi Davranış Sorunları Tarama Ölçeği’nin tüm alt boyut ve toplam puanları arasında istatistiksel açıdan ileri derecede anlamlı ve negatif yönde ilişki olduğu tespit edilmiştir (p<0.01). Araştırmada edilen bulgular doğrultusunda anne babalara, eğitimcilere, konu ile ilgili çalışan uzmanlara, çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Okul öncesi, öz düzenleme, davranış, davranış sorunları


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Beyazit, U. (2019). Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklarda Öz Düzenleme Becerisi ve Davranış Sorunları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 42-57. doi: 10.29329/mjer.2019.218.3

Harvard
Beyazit, U. (2019). Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklarda Öz Düzenleme Becerisi ve Davranış Sorunları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), pp. 42-57.

Chicago 16th edition
Beyazit, Utku (2019). "Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklarda Öz Düzenleme Becerisi ve Davranış Sorunları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (30):42-57. doi:10.29329/mjer.2019.218.3.

Kaynakça
  1. Adagideli, F. H. & Ader, E. Okul Öncesi Dönemde Üst Biliş Ve Düzenleme. G. Sakız (Ed.), Öz-Düzenleme (S. 130-149). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. [Google Scholar]
  2. Aksoy, A. B. & Tozduman Yarali, K. (2017). Çocukların Öz Düzenleme Becerileri Ile Oyun Becerilerinin Cinsiyete Göre Incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 442-455. [Google Scholar]
  3. Aral, N. & Gürsoy, F. (2011). Özel Eğitim Gerektiren Çocuklar Ve Özel Eğitime Giriş. İstanbul: Morpa Yayınları.  [Google Scholar]
  4. Aydin, S. & Demir Atalay, T. (2015). Öz-Düzenlemeli Öğrenme. (2.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.  [Google Scholar]
  5. Bassett, H. H., Denham, S., Wyatt, T. M. & Warren-Khot, H. K. (2012). Refining The Preschool Self‐Regulation Assessment For Use In Preschool Classrooms. Infant And Child Development, 21(6), 596-616. [Google Scholar]
  6. Behar, L. & Stringfield, S. (1974). Manual For The Preschool Behavior Questionnaire. Durham, Nc, Usa. [Google Scholar]
  7. Berger, A. (2011). Self-Regulation: Brain, Cognition, And Development (Human Brain Development Series). U.S.A.: American Psychological Association. [Google Scholar]
  8. Blair, C., & Raver, C. C. (2015). School Readiness And Self-Regulation: A Developmental Psychobiological Approach,  The Annual Review Of Psychology,  66(12), 12.21. Doi: 10.1146/Annurev-Psych-010814-015221. [Google Scholar]
  9. Bongers, I. L., Koot, H. M., Van Der Ende, J. & Verhulst, F. C. (2003). The Normative Development Of Child And Adolescent Problem Behavior. Journal Of Abnormal Psychology, 112, 179–192. Doi:10.1037/0021-843x.112.2.179. [Google Scholar]
  10. Büyüköztürk Ş. (2004). Sosyal Bilimler Için Veri Analizi El Kitabı. (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  11. Chapple, C. L. & Johnson, K. A. (2007). Gender Differences In Impulsivity. Youth Violence And Juvenile Justice, 5(3), 221-234. [Google Scholar]
  12. Chen, J. L. (2010) Gender Differences In Externalising Problems Among Preschool Children: Implications For Early Childhood Educators. Early Child Development And Care, 180:4, 463-474. [Google Scholar]
  13. Çiltaş, A. (2011). Eğitimde Öz-Düzenleme Öğretiminin Önemi Üzerine Bir Çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(5), 1-11. [Google Scholar]
  14. Didin, E. & Köksal Akyol, A. (2018). Bilişsel Gelişim. A. Köksal Akyol (Ed.), Erken Çocukluk  Döneminde Gelişim Ii (S. 109-135). Ankara: Anı Yayıncılık.  [Google Scholar]
  15. Eisenberg, N., Cumberland, A., Spinrad, T. L., Fabes, R. A., Shepard, S. A., Reiser, M., Murphy, B. C., Losoya, S. H. & Guthrie, I. K. (2001). The Relations Of Regulation And Emotionality To Children’s Externalizing And Internalizing Problem Behavior. Child Development, 72(4), 1112–1134. [Google Scholar]
  16. Eisenberg, N., Sadovsky, A., Spinrad, T. L., Fabes, R. A., Losoya, S. H., Valiente, C., Reiser, M., Cumberland, A. & Shepard, S. A. (2005). The Relations Of Problem Behavior Status To Children’s Negative Emotionality, Effortful Control, And Impulsivity: Concurrent Relations And Prediction Of Change. Developmental Psychology, 4(1), 193-211. Doi: 10.1037/0012-1649.41.1.193. [Google Scholar]
  17. Eisenberg, N., Valiente, C. & Eggum, N. D. (2010) Self-Regulation And School Readiness. Early Education And Development, 21(5), 681-698. Doi: 10.1080/10409289.2010.497451. [Google Scholar]
  18. Ertürk Kara, H. G., Yildiz T. G. & Findik, E. (2018). Erken Çocukluk Döneminde Öz Düzenleme: İzleme, Değerlendirme Ve Destekleme Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
  19. Garner, P. W. & Waajid, B. (2012). Emotion Knowledge And Self-Regulation As Predictors Of Preschoolers’ Cognitive Ability, Classroom Behavior, And Social Competence. Journal Of Psychoeducational Assessment, 30(4) 330–343.Doi: 10.1177/0734282912449441 [Google Scholar]
  20. Gestsdottir, S., Suchodoletz, A., Wanless, S. B., Hubert, B., Guimard, P., Birgisdottir, B. & Mcclelland, M. (2014). Early Behavioral Self-Regulation, Academic Achievement, And Gender: Longitudinal Findings From France, Germany, And Iceland. Applied Developmental Scıence, 18(2), 90–109. [Google Scholar]
  21. Gülay, H. (2009). 5-6 Yaş Çocuklarının Sosyal Konumlarını Etkileyen Çeşitli Değişkenler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 104-121. [Google Scholar]
  22. Hannesdottir, D. A. & • Ollendick, T. H. (2007). The Role Of Emotion Regulation In The Treatment Of Child Anxiety Disorders. Clin Child Fam Psychol Rev, 10, 275–293. Doi: 10.1007/S10567-007-0024-6. [Google Scholar]
  23. Hoyle, R. H. (2010). Personality And Self-Regulation. In  R. H. Hoyle (Ed.), Handbook Of Personality And Self-Regulation (Pp. 1-18), U. K.:  Blackwell Publishing Ltd. [Google Scholar]
  24. İkiz, S. & Samur, A. (2016). Okul Öncesi Dönem Çocuklarında Fiziksel Ve İlişkisel Saldırganlığın Ebeveyn Tutumları Açısından İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 159-175. [Google Scholar]
  25. İvrendi, A. & Erol, A. (2018). 4-6 Yaş Çocuklarına Yönelik Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği’ Nin Geliştirilmesi (Öğretmen Formu). 1. Uluslararası Temel Eğitim Kongresinde Sunulan Bildiri, Uludağ Üniversitesi, Bursa. [Google Scholar]
  26. Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (25. Baskı) Ankara: Nobel Yayınları. [Google Scholar]
  27. Kanlikiliçer, P. (2005). Okul Öncesi Davranış Sorunları Tarama Ölçeği: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  28. Liebermann, D., Giesbrecht, G. F. & Muller, U. (2007). Cognitive And Emotional Aspects Of Self-Regulation In Preschoolers. Cognitive Development, 22, 511–529. Doi: Doi:10.1016/J.Cogdev.2007.08.005. [Google Scholar]
  29. Mash, E. & Wolfe, D. (2007). Abnormal Child Psychology. (3rd Ed.).  U.S.A.: Wodsworth Learning. [Google Scholar]
  30. Matthews, J. S., Ponitz, C. C. & Morrison, F. J. (2009). Early Gender Differences In Self-Regulation And Academic Achievement. Journal Of Educational Psychology, 101(3), 689-704. Doi: 10.1037/A0014240.  [Google Scholar]
  31. Mcclelland, M. M., Ponitz, C. C., Messersmith, E. & Tominey, S. (2010). Self-Regulation, Integration Of Cognition And Emotion. In M. Lerner, Michael E. Lamb & Alexandra M. Freund. (Eds.) The Handbook Of Life-Span Development (Pp. 510-545). U.S.A.: John Wiley & Sons, Inc. [Google Scholar]
  32. Mesman, J., Bongers, I. & Koot, H. M. (2001). Preschool Developmental Pathways To Preadolescent Internalizing And Externalizing Problems. The Journal Of Child Psychology And Psychiatry, 42(5), 679-689. [Google Scholar]
  33. Muris, P., Pennen, E., Sigmond, R. & Mayer, B. (2008). Symptoms Of Anxiety, Depression, And Aggression In Non-Clinical Children: Relationships With Self-Report And Performance-Based Measures Of Attention And Effortful Control. Child Psychiatry Hum Dev, 39, 455-467.  Doi: 10.1007/S10578-008-0101-1. [Google Scholar]
  34. Olson, S. L., Sameroff, A. J., Kerr, D. C. R., Lopez, N. L. & Wellman, H. M. (2005). Developmental Foundations Of Externalizing Problems In Young Children: The Role Of Effortful Control.  Development And Psychopathology, 17, 25-45. Doi: 10.10170s0954579405050029. [Google Scholar]
  35. Ponitz, C. C., Mcclellnd, F. J., Matthews, J. S. & Morrison, F. J. (2009). A Structured Observation Of Behavioral Self-Regulation And Its Contribution To Kindergarten Outcomes. Developmental Psychology, 45(3), 605-619. Doi: 10.1037/A0015365. [Google Scholar]
  36. Raaijmakers, M. A. J., Smidts, D. P.,  Sergeant, J. A., Maassen, G. H., Posthumus, J. A., & Engeland, H. & Matthys, W. (2008). Executive Functions In Preschool Children With Aggressive Behavior: Impairments In Inhibitory Control. J Abnorm Child Psychol,  36, 1097–1107. Doi 10.1007/S10802-008-9235-7. [Google Scholar]
  37. Rubin, K. H., Cheah, C. S. L. & Fox, N. (2001). Emotion Regulation, Parenting And Display Of Social Reticence In Preschoolers. Early Education And Development, 12(1), 97-115. Doi: 10.1207/S15566935eed12016. [Google Scholar]
  38. Russell, B. S., Lee, J. O., Spieker, S. & Oxford, M. L. (2016) Parenting And Preschool Self-Regulation As Predictors Of Social Emotional Competence In 1st Grade. Journal Of Research In Childhood Education, 30(2), 153-169. Doi: 10.1080/02568543.2016.1143414. [Google Scholar]
  39. Sakiz, G. &  Yetkin-Özdemir, İ.E. (2014). Öz-Düzenleme Ve Öz-Düzenlemeli Öğrenme: Kuramsal Bakış. G. Sakız (Ed.), Öz-Düzenleme (S. 2-23). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. [Google Scholar]
  40. Sheese, B. E., Rothbart, M. K. Posner, M. I., White, L. K. & Fraundorf, S. H. (2008). Executive Attention And Self-Regulation In Infancy. Infant Behavior & Development, 31, 501–510. Doi:10.1016/J.Infbeh.2008.02.001. [Google Scholar]
  41. Smith-Donald, S., Raver, C. C., Hayes, T. & Cahrdson, B. (2007). Preliminary Construct And Concurrent Validity Of The Self-Regulation Assessment (Psra) For Field- Based Research. Early Childhood Research Quarterly, 22, 173-187. Doi: 10.1016/J.Ecresq.2007/.01.002.  [Google Scholar]
  42. Stansbury, K. & Sigman, M. (2000). Responses Of Preschoolers In Two Frustrating Episodes: Emergence Of Complex Strategies For Emotion Regulation. The Journal Of Genetic Psychology, 161(2), 182-202. Doi: 10.1080/00221320009596705. [Google Scholar]
  43. Tabachnik, B. & Fidel, L. .S. (2013). Using Multivariate Statistics. U.S.A.: Pearson. [Google Scholar]
  44. Thompson, R. A., Lewis, M. D. & Calkins, S. D. (2008). Reassessing Emotion Regulation. Child Development Perspectives, 2(3), 124–131. Doi: Http://Dx.Doi.Org/10.1111/J.1750-8606.2008.00054.X.  [Google Scholar]
  45. Trentacosta, C. J. & Shaw, D. S. (2009). Emotional Self-Regulation, Peer Rejection, And Antisocial Behavior: Developmental Associations From Early Childhood To Early Adolescence. Journal Of Applied Developmental Psychology, 30,  356–365. Doi:10.1016/J.Appdev.2008.12.016. [Google Scholar]
  46. Tominey, S. L. & Mcclelland, M. M. (2011) Red Light, Purple Light: Findings From A Randomized Trial Using Circle Time Games To Improve Behavioral Self-Regulation In Preschool. Early Education & Development, 22:3, 489-519. Doi:10.1080/10409289.2011.574258. [Google Scholar]
  47. Tozduman Yarali, K. & Güngör Aytar, F. A. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Davranışlarının Öz Düzenleme Becerileri Yönünden Incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 856 – 870.  Doi: Http://Dx.Doi.Org/10.17860/Mersinefd.291209. [Google Scholar]
  48. Ursache, A., Blair, C. & Raver, C. C. (2011). The Promotion Of Self-Regulation As A Means Of Enhancing School Readiness And Early Achievement In Children At Risk For School Failure. Child Development Perspectives,1-7. Doi: 10.1111/J.1750-8606.2011.00209.X. [Google Scholar]
  49. Vahedi, S., Farrokhi, F. & Farajian, F. (2012). Social Competence And Behavior Problems In Preschool Children. Iran J Psychiatry, 7(3), 126–134. [Google Scholar]
  50. Valiente, C., Lemery-Chalfant, K. & Reiser, M. (2007).  Pathways To Problem Behaviors: Chaotic Homes, Parent And Child Effortful Control, And Parenting. Social Development, 16, 2, 249-267. Doi: 10.1111/J.1467-9507.2007.00383.X. [Google Scholar]
  51. Yörükoğlu, A. (2002). Çocuk Ruh Sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları. [Google Scholar]
  52. Willams, L., Degnan, K. A., Perez-Edgar, K. E., Henderson, H. E., Rubin, K. H., Pine, D. S., Steinberg, D. S. & Fox, N. A. (2009). Impact Of Behavioral Inhibition And Parenting Style On Internalizing And Externalizing Problems From Early Childhood Through Adolescence.  Journal Of Abnormal Child Psychology, 37(8), 1063-1075. Doi: 10.1007/S10802-009-9331-3. [Google Scholar]
  53. Zhou, Q., Hofer, C., Eisenberg, N., Reiser, M., Spinrad, T.L. & Fabes, R.A. (2007). The Developmental Trajectories Of Attention Focusing, Attentional And Behavioral Persistence, And Externalizing Problems During School-Age Years. Developmental Psychology, 43(2), 369-385. [Google Scholar]
  54. Zhou, Q., Lengua, L. J. & Wang, Y. (2009). The Relations Of Temperament Reactivity And Effortful Control To Children’s Adjustment Problems In China And The United States. Developmental Psychology, 45(3), 724–739. Doi: 10.1037/A0013776. [Google Scholar]
  55. Zimmerman, B. J., Bandura, A. & Martinez-Pons, M. (1992). Self-Motivation For Academic Attainment: The Role Of Self-Efficacy Beliefs And Personal Goal Setting. American Educational Research Journal, 29(3), 663-676. [Google Scholar]
  56. Zimmerman, B. J. (2002). Becoming A Self-Regulated Learner: An Overview. Theory Into Practice, 41(2), 64-70. Doi: 10.1207/S15430421tip4102_2. [Google Scholar]