International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Cil. 13(29) 99-120

Sınıf Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerini İnceleyen Çalışmalara Ait İçerik Analizi

Eser Ültay, Ümmügülsüm Durnacı & Neslihan Ültay

ss. 99 - 120   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.210.6   |  Makale No: MANU-1902-24-0003.R1

Yayın tarihi: Eylül 30, 2019  |   Okunma Sayısı: 243  |  İndirilme Sayısı: 775


Özet

Dünyanın sürekli değişim halinde olması her alanda olduğu gibi eğitim alanında da değişimi zorunlu hale getirmiştir. Eğitim sisteminin değişimi ve nitelikli insan gücü ihtiyacının karşılanması için bilgiyi sorgulayan bireylere ihtiyaç duyulmuştur. Gelişmiş bir toplum olabilmenin yolu, problemleri çözmede ya da herhangi bir konuda karar vermede bilgiyi eleştirel bir biçimde kullanabilen bireylerden geçmektedir. Bu araştırma sınıf öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerini araştıran çalışmaların sınırlılıklar dâhilinde seçilmesini ve belirli kategorilere ayırıp derinlemesine incelenmesini amaçlayan bir içerik analizi çalışmasıdır. Çalışma bazı kriterlerle sınırlandırıldıktan sonra 33 çalışma üzerinde araştırma yürütülmüştür. Araştırmada kullanılan çalışmaların daha rahat analiz edebilmesi için incelenen her bir çalışma Ç1, Ç2, …, Ç33 şeklinde kodlanmış ve araştırmada bu kodlar kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan her bir çalışma amaç, gerekçe, yöntem, veri toplama araçları, güvenirlik ve geçerliği sağlamaya yönelik önlemler, sonuçlar ve önerilerine ilişkin bilgiler kategorileri altında toplanmıştır. Elde edilen veriler uygun kategorilere yerleştirilmeden önce benzerlik ve farklılıklarına göre gruplara ayrılmış, veriler grafik ya da tablolar halinde sunulmuştur. Kategoriler altında gruplandırılan verilerin frekans dağılımı belirtilmiştir. Sonuçları daha anlaşılır kılmak için her bir tablonun ve grafiğin altına açıklamalar yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler: Eleştirel düşünme, içerik analizi, sınıf öğretmeni adayları


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Ultay, E., Durnaci, U. & Ultay, N. (2019). Sınıf Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerini İnceleyen Çalışmalara Ait İçerik Analizi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 99-120. doi: 10.29329/mjer.2019.210.6

Harvard
Ultay, E., Durnaci, U. and Ultay, N. (2019). Sınıf Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerini İnceleyen Çalışmalara Ait İçerik Analizi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), pp. 99-120.

Chicago 16th edition
Ultay, Eser, Ummugulsum Durnaci and Neslihan Ultay (2019). "Sınıf Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerini İnceleyen Çalışmalara Ait İçerik Analizi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (29):99-120. doi:10.29329/mjer.2019.210.6.

Kaynakça
  1. Açışlı, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 15(1), 273-285. [Google Scholar]
  2. Alkın Şahin, S. & Tunca, N. (2015). Felsefe ve eleştirel düşünme. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 192-206. [Google Scholar]
  3. Aldan Karademir, Ç. (2013). Öğretmen adaylarının sorgulama ve eleştirel düşünme becerilerinin öğretmen öz yeterlik düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.  [Google Scholar]
  4. Brad, R. (1994). Eleştirel düşünme becerilerini öğretme. (Çev: Güzin Büyükkurt). Eğitim ve Bilim, 18(91). [Google Scholar]
  5. Branch, J. B. (2000). The relationship among critical thinking, clinical decision-making, and clinical practica: A comparative study. University of Idaho, Idaho, Unpublished doctoral dissertation. [Google Scholar]
  6. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.  [Google Scholar]
  7. Can, Ş. & Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. NWSA: Education Sciences, 10(2), 66-83. [Google Scholar]
  8. Çalık, M., Ayas, A. & Ebenezer, J. V. (2005). A review of solution chemistry studies: Insights into students’ conceptions. Journal of Science Education and Technology, 14(1), 29-50. [Google Scholar]
  9. Çalık, M. & Sözbilir, M. (2014). Parameters of content analysis. Education and Science, 39(174), 33-38. [Google Scholar]
  10. Çekiç, S. (2007). Matematik öğretmenliği lisans öğrencilerinin eleştirel düşünme gücü düzeylerinin bazı değişkenlere göre düzenlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. [Google Scholar]
  11. Çepni, S. (2014). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. (7. baskı). Trabzon:  Celepler [Google Scholar]
  12. Çubukçu, Z. (2004). Öğretmen adaylarının düşünme stillerinin öğrenme biçimlerini tercih etmelerindeki etkisi. XIII.Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı [Google Scholar]
  13. Dinçer, B. (2009). Öğretmen adaylarının düşünme stilleri profillerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın. [Google Scholar]
  14. Doğan, N. (2010). Yaratıcı Düşünme ve Yaratıcılık. Özcan Demirel (Ed.), Eğitimde Yeni Yönelimler içinde (s.167-192). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  15. Doğanay, A. & Yağcı, R. (2011). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler öğretiminde öğretmenlerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için uyguladıkları etkinliklerin değerlendirilmesi. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(2), 1679-1702. [Google Scholar]
  16. Dutoğlu, G. & Tuncel, M. (2008). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 11-32. [Google Scholar]
  17. Ekinci, Ö. & Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827. [Google Scholar]
  18. Elias, M. J. & Kress, J. S. (1994). Social decision-making and life skills development: a critical thinking approach to health promotion in the middle school. Journal of School Health, 64(2), 62-66. [Google Scholar]
  19. Emir, S. (2012). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 336-350. [Google Scholar]
  20. Güler, N. (2017). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. 11.baskı, Pegem Akademi:Ankara. [Google Scholar]
  21. Kalelioğlu, F. (2011). Çevrimiçi tartışma yapısının öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile gerçek ve yansıyan eleştirel düşünme performanslarına etkisi.Yayımlanmamış Doktora Tezi,Ankara Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  22. Korkmaz, Ö. (2009). Eğitim Fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902. [Google Scholar]
  23. Kurnaz, A. (2011). Eleştirel Düşünme Öğretimi Etkinlikleri(Planlama-Uygulama-Değerlendirme). Konya: Eğitim Kitabevi. [Google Scholar]
  24. Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. London: Sage. [Google Scholar]
  25. Ocak, G., Eymir, E. & Ocak, İ. (2016). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 63-91. [Google Scholar]
  26. Özdemir, M. S. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 297-316. [Google Scholar]
  27. Paul, R., & Elder, L. (2001). Critical thinking: tools for taking charge of your lerning and your life. Upper Saddle River, Nj: Prentice Hall. [Google Scholar]
  28. Seferoğlu, S. S. & Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve eğitim. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education), 30, 193-200. [Google Scholar]
  29. Semerci, N. (1999). Öğretmenin görevi: düşünmeyi geliştirmek. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 209-216. [Google Scholar]
  30. Susar Kırmızı, F., Fenli, A. & Kasap, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 354-367. [Google Scholar]
  31. Şen, Ü. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. ZfWT (Journal of World of Turks), 1(2), 69-89. [Google Scholar]
  32. Tok, E. &Sevinç,  M. (2010). Düşünme becerileri eğitiminin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 67-82. [Google Scholar]
  33. Uysal, Ş. (1976). Verilerin çözümlenmesi ve yorum. Ruşen Keleş (Ed.), Toplum Bilimlerinde Araştırma ve Yöntemiçinde (s.113-147). Ankara: Sevinç Matbaası. [Google Scholar]
  34. Ültay, E. & Aydın, M. (2017). Fen bilimleri eğitiminde yapılmış nitel çalışmaların içerik analizi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 701-720. [Google Scholar]
  35. Ültay, E., Dönmez Usta, N., & Durmuş, T. (2017). Eğitim alanında yapılan zihinsel model çalışmalarının betimsel içerik analizi. Yaşadıkça Eğitim, 31(1), 21-40. [Google Scholar]
  36. Ültay, E. & Uludüz, Ş. M. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz yeterlik inançları üzerine yapılan çalışmaların incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 129-143. [Google Scholar]
  37. Ültay, N. & Çalık, M. (2012). A thematic review of studies into the effectiveness of context-based chemistry curricula. Journal of Science Education and Technology, 21(6), 686-701.  [Google Scholar]
  38. Yenen, İ. (2015). Sosyal kuram ve din bağlamında İslam’a göre insanın temel özellikleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 650-658. [Google Scholar]
  39. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011).Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
  40. Yıldırım, H. İ. & Şensoy, Ö. (2017). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 611-648. [Google Scholar]
  41. Yüksel, N. S., Sarı Uzun, M. & Dost, Ş. (2013). Matematik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 393-403. [Google Scholar]